As persoas comuneiras

As persoas  comuneiras

A figura do comuneiro resulta moi relevante no noroeste peninsular por canto, a finais do ano 2018, había un total de 122.734 comuneiros en Galicia, sendo maior o número medio de comuneiros nas comunidades de montes de Pontevedra (sobre todo no sur) e moito menor nas provincias de Ourense e Lugo.

Requisitos a cumprir pola persoa comuneira

A comunidade está integrada por comuneiros e comuneiras que, para selo, deben cumprir os seguintes requisitos:

1. Ter residencia habitual en casa aberta na parroquia ou lugar titular do monte;
2. Ser titular de unidades económicas na parroquia ou lugar titular do monte;
3. Realizar algunha actividade relacionada co monte veciñal.

Pero tendo en conta a xurisprudencia, as persoas comuneiras dunha determinada comunidade de montes serán aqueles veciños residentes con casa aberta na demarcación histórica da parroquia tradicional correspondente, con independencia da delimitación administrativa actual e da súa actividade económica.

Dereitos das persoas comuneiras

Na normativa que afecta ás comunidades de montes veciñais en man común contémplanse, entre outros, os seguintes dereitos das persoas comuneiras:

• Defender os intereses da comunidade, incluíndo o reintegro dos gastos que lle ocasione a defensa xurídica da comunidade, sempre que prosperen as súas pretensións ou fose aprobado pola asemblea xeral[1];
• Solicitar certificación do contido do Libro rexistro de comuneiros, do Libro de actas e do Libro de contas da comunidade[2];
• Xunto con outras persoas comuneiras que representen, cando menos, o 20 % dos membros da comunidade, solicitar a convocatoria dunha asemblea xeral extraordinaria[3];
• Recibir notificación escrita coa convocatoria e a orde do día dos asuntos a tratar nunha asemblea xeral da comunidade[4];
• Poder delegar noutro comuneiro para asistir a unha asemblea xeral[5].

A perda da condición de persoa comuneira

A diferente xurisprudencia reincide na consideración de que non existe ningún motivo para xustificar a expulsión dun comuneiro salvo que deixe de cumprir os requisitos para selo (entre eles e principalmente, o de ter residencia habitual na área xeográfica vinculada co monte veciñal). Así se viu referendado polo establecido na Lei 2/2006, de dereito civil de Galicia, onde se especifica que a condición de comuneiro só se perderá por deixar de cumprir os requisitos esixidos para iso.

—

[1] Artigo 17 da Lei 13/1989, de montes veciñais en man común e artigo 45 do Decreto 260/1992, Regulamento da lei de montes veciñais en man común.

[2] Artigo 38 do Decreto 260/1992, Regulamento da lei de montes veciñais en man común.

[3] Artigo 14.2 da Lei 13/1989, de montes veciñais en man común e artigo 40.2 do Decreto 260/1992, Regulamento da lei de montes veciñais en man común.

[4] Artigo 14.4 da Lei 13/1989, de montes veciñais en man común e artigo 41.1 do Decreto 260/1992, Regulamento da lei de montes veciñais en man común.

[5] Artigo 14.5 da Lei 13/1989, de montes veciñais en man común e artigo 41.2 do Decreto 260/1992, Regulamento da lei de montes veciñais en man común.