Monte demostrativo de Castelo

O Monte demostrativo Castelo, de 143 ha, pertence á parroquia de Folgueira do concello de Culleredo, na comarca da Coruña. Está situado no cordal montañoso coñecido como Xalo, que coa súa dirección noroeste-sueste, supón a primeira barreira presente entre as terras baixas de concellos como A Coruña, Betanzos ou Cambre e os terreos de maior altitude de concellos do interior como Carral ou Cerceda. O monte veciñal presenta pendentes suaves na súa parte alta que se volven máis pronunciadas a medida que se descende.

O cumio do monte Castelo é unha atalaia natural desde onde se pode gozar dunha ampla vista que abrangue a costa desde Arteixo ata Ferrol polo Oeste ata unha ampla contorna polo resto das vertentes.

O interese deste monte demostrativo radica en mostrar a compatibilidade do uso tradicional con novos criterios de xestión, ambientalmente máis esixentes e cun uso social nunha comarca onde converxen a cultura rural e urbana. Sen esquecer tampouco a preservación do seu patrimonio arqueolóxico, formado por tres mámoas, perfectamente acoutadas no monte.

Os propietarios do monte e a xestión

Este monte veciñal en man común pertence á Comunidade de Montes Veciñais en Man Común Castelo, formada por 63 comuneiros (42 homes e 21 mulleres).

A Comunidade de Montes de Castelo, ademais de xestionar o monte veciñal, é unha gran dinamizadora da vida social e cultural do lugar de Castelo e colabora con outras asociacións da parroquia na organización de diferentes actividades deportivas e culturais, moitas delas teñen lugar nos terreos e instalacións da comunidade.

Características do monte e plantacións

A proximidade da cidade da Coruña, da que dista uns 20 km, fai que sexa un monte cun uso social bastante intensivo, con numerosos visitantes que practican sendeirismo, ciclismo e outros deportes. A xunta reitora da comunidade de montes comprende o seu valor polo seu carácter periurbano, ao mesmo tempo que perciben que o uso social pode ser compatible cos aproveitamentos forestais sostibles e outros usos que complementen o atractivo do monte.

Estes terreos foron xestionados pola Consellería do Medio Rural da Xunta de Galicia ata o ano 2020 por medio dun convenio. Desde ese ano a xestión lévase a cabo directamente pola comunidade de montes que pretende realizar unha xestión forestal sostible, para o que encargou a redacción do primeiro proxecto de ordenación do monte veciñal e conseguiu os selos de certificación forestal PEFC e FSC.

O monte, ben dotado de pistas, conta fundamentalmente con masas de Radiata pine and Pinus pinaster de distintas idades, así como masas de frondosas caducifolias e eucalipto. Todas estas masas están necesitadas de tratamentos silvícolas para mellora a súa calidade tecnolóxica e reducir o risco de propagación de incendio.

Nunha zona de matogueira e escasa produtividade madeireira, vaise crear unha área de pasto para a introdución dunha pequena cabana gandeira, de maneira que axude ao control do mato en toda a superficie do monte veciñal.

As características estacionais e forestais máis relevantes son as seguintes:

  • Altitude: 230 a 515 m
  • Orientación: predomina nordés
  • Precipitación anual: 1 700 mm
  • Temperatura media anual: 15,3 ºC
  • Superficie actual: 143,48 ha
  • Superficie de solo forestal: 128,07 ha
  • Superficie de solo agropecuario: 0 ha
  • Propietarios participantes na iniciativa: Comunidade de Montes Veciñais en Man Común de Castelo
  • Especies utilizadas: piñeiro do país, piñeiro insigne, e frondosas caducifolias.
  • Produtos principais a obter: madeira de alto valor.

Actuacións propostas

  • Realizar traballos de restauración ambiental con frondosas autóctonas en aproximadamente 20 ha que aumenten a biodiversidade e enriquezan as áreas ripícolas que presenta o monte.
  • Realizar traballos de restauración de 60 ha de coníferas en áreas degradadas que poden funcionar como proxectos de absorción de CO2.
  • Realizar actividades formativas e divulgativas no monte coincidentes cos traballos de restauración ambiental, podas, rareos, etc., dirixidas a silvicultores, comuneiros, directivos e público en xeral.
  • Producir material didáctico e divulgativo específico do monte.
  • Instalar áreas de pradeira onde se poida introducir gando, mantendo descontinuidades no monte de cara á prevención de incendios forestais.
  • Mellorar as pistas e as rutas de sendeirismo.
    Central workshops
    Rúa do Vilar, nº 33, 1º 15705 Santiago de Compostela
    981 564 011
    Xinzo-Ponteareas offices
    Centro Cultural Xinzo, Portela, nº 34, 36891 Ponteareas.
    986 660 864